Một Chuyện Đổi Đời

 Một Chuyện Đổi Đời

Cậu Nghĩa khi bị gia đình nhà gái từ hôn thấy đất bằng như nổi phong ba.  Cậu trách người yêu phụ bạc, tham giàu phụ khó, trách trời không công. Cậu vốn là một giáo viên trường tiểu học, không còn đứng lớp nổi.  Ăn không ngon, ngủ không yên, cậu sút khá nhiều cân.  Cậu bị suy sụp tinh thần.

Cậu may mắn gặp được bà Liêm, một người Việt sống ở Hoa kỳ từ năm 1975, nay về hưu, thăm lại vùng Cao Lãnh,  nơi chôn nhau cắt rốn của mình. Bà Liêm có biết ông bà, cha mẹ của Nghĩa.  Thấy hoàn cảnh của Nghĩa, bà rất thương tâm.  Bà tìm cách giúp cho Nghĩa, một thanh niên 25 tuổi, qua được cơn khủng hoảng tình cảm này. 

Ngày đầu tiên, bà rủ Nghĩa đi uống cà phê.  Bà gợi chuyện để Nghĩa nói.  Ban đầu có khó khăn, nhưng sau khi nói được 15 phút thì tâm sự của Nghĩa như nguồn nước được mở mà tuôn ào ạt.  Bà Liêm lắng tai nghe, chỉ hỏi vài câu cho rõ ý của Nghĩa và giúp cậu có cảm hứng tuôn ra.

-Nghĩa và Mỹ yêu nhau mấy năm nay, đã có lễ hỏi, còn 2 tháng nữa thì cưới, không ngờ nàng ôm đàn qua thuyền người khác.  Trong bức thư từ hôn, nàng xin lỗi thất hứa và xin:

Đêm tàn hé lộ bình minh,
Đem tình chồng vợ ra tình anh em.

Rồi lễ cưới linh đình của nàng và anh Việt kiều cũng đến, cậu không đủ bình tĩnh tham dự.  Những người dự tiệc khen nức nở đám cưới linh đình, chú rể tuy hơn cô dâu 2 con giáp mà trông vẫn rất xứng.  Họ còn khen cô dâu:

Lấy chồng cho đáng tấm chồng,
Bõ công trang điểm má hồng mắt xanh.

Những lời ấy như mũi dao nhọn đâm thấu tim cậu.

Bà biết cậu đang bị trăm ngàn ý nghĩ tiêu cực, bi quan tràn ngập tư tưởng.  Những ý tưởng cay đắng, chán đời, những tiếng nói chê cười, nhạo báng cứ quay đi quay lại trong đầu cậu như trâu bò nằm im nhai đi nhai lại món ăn cũ. 

Sau gần 2 tiếng đồng hồ trút bầu tâm sự cho bà Liêm, cậu cảm thấy phần nào nhẹ nhàng, có thể ăn được non 1 tô hủ tíu.

Ngày thứ hai, cũng gặp tại quán cà phê, Nghĩa tươi tĩnh hơn, bà Liêm bắt đầu dùng tâm lý trị liệu cho Nghĩa.   Bà dạy Nghĩa dùng tư tưởng tích cực chống lại tư tưởng tiêu cực, tư tưởng lạc quan chống lại tư tưởng bi quan.  Bà tóm tắt ý chính tác phẩm “Sức Mạnh của Tư Duy Tích Cực”  (The Power of Positive Thinking  của Mục sư Norman Vincent Peale).

Thấy Nghĩa thông minh, ham học hỏi, có tinh thần cầu tiến bà Liêm rất mừng.  Ngày thứ ba, bà nhờ cậu chọn nhà hàng nào cậu thích để ăn trưa, bà đem tờ giấy có bài viết của bác sĩ Đặng Văn Chiếu, trích từ sách Não Bộ, xuất bản năm 1998 và nhờ cậu đọc, chỗ nào không hiểu bà giải thích:

…

Cảm xúc do di truyền, xã hội và luyện tập tạo nên.  Ta không thay đổi được di truyền, ta chịu của giáo dục và xã hội, nhưng ta có tự do để tập luyện và có khả năng sửa chữa và cải thiện cảm xúc.  Vậy tập luyện như thế nào, hay đúng hơn quản trị như thế nào?  Tự nhiên, ai cũng có nhiều ít cảm xúc tiêu cực hay tích cực, chúng ta không nên dẹp bỏ hay đè nén nó, cũng không nên cảm xúc thái quá, mà trái lại phải điều độ và trung dung.  Mục đích là giữ quân bình trong đời sống cảm xúc để vui sống với nhiều thành quả.  Dùng trí khôn theo dõi sự biến chuyển của tâm hồn và dùng lý trí để cảm xúc đúng lúc, đúng trường hợp, đúng mục tiêu và một cách hữu ích.

Như ta thấy, có thể tập dượt để bớt giận, bớt sợ, bớt thối chí, bớt lo âu.  Ta có thể hoãn lại, dằn xuống để suy nghĩ trước khi hành động dưới ảnh hưởng của cảm xúc.  Cảm thấy một cảm xúc nhiều lần sẽ trở thành thói quen và người đó sẽ dễ có cảm xúc đó lại, thường hơn với mức độ cao hơn.  Ta nên luyện tập để có nhiều và thường hơn những cảm xúc tích cực và ít hơn, ngắn hơn những cảm xúc tiêu cực. 

Ta có thể ngừa những cảm xúc tiêu cực như buồn, giận, sợ.  Không nhớ lại, ít nói đến, ít nghe nói, ít thấy những gì khêu gợi những cảm xúc làm ta khó chịu.  Không nên nghĩ đến và tưởng tượng những điều, trong tương lai, có thể gây ra cảm xúc lo âu hay sợ hãi, như suy nghĩ rằng đứa con mình có thể bị bệnh, học dở hay đi hoang, hoặc người vợ hay chồng có thể chết và mình sẽ cô đơn… Như thế ấy, việc chưa xảy ra hoặc không bao giờ xảy đến đã làm cho ta lo âu, khó chịu.  Nếu không may, một cảm xúc tiêu cực đến mà ta không tránh được, thì ta nên có thái độ chấp nhận, thấy nó với khía cạnh tốt và tìm cách ra khỏi, không để bị giam hãm lâu trong tình trạng ấy.  Biên lên giấy cảm xúc tiêu cực của mình, suy nghĩ và nói lên những cảm thấy, nguyên nhân và những lý do, rồi lý luận tìm giải đáp, nếu không hiệu quả thì bày tỏ vấn đề với những người thân trong gia đình hay bạn hữu để giải quyết.  Nều cần, những chuyên viên như bác sĩ, y tá, nhân viên cơ quan xã hội, cố vấn gia đình và tu sĩ có thể giúp ta với kinh nghiệm, thuốc men và trị liệu thích hợp.  Những cảm xúc tích cực: thương, vui, hy vọng, cần được phong phú thêm và có thường hơn.  Không nên nghĩ là trên đời có nhiều khổ nên ta không được vui sướng.  Trái lại, ta cần vui sướng thêm và thương nhiều hơn để phổ biến và chia xẻ niềm vui và tình thương cho xung quanh chúng ta.  Không có luật bù trừ là nếu vui nhiều bây giờ, sau này có thể bị buồn hay khổ.  Cũng không cần tiền mới mua được cảm xúc tốt.  Cảm xúc tốt thường thường đến nhờ sự may mắn, nhưng ta nên luyện tập để vui thêm, và tạo thêm nhiều cơ hội vui.  Ta cần để ý và đi tìm cảm xúc tốt, thì ta sẽ được toại nguyện, nếu ta đủ can đảm và kiên nhẫn.  Không nên nhờ ma túy hay hóa chất để có cảm giác mới lạ hay sung sướng. 

Cảm xúc là một chức năng tự nhiên.  Cảm xúc với lý trí sẽ cho trí thông minh làm việc và sản xuất tốt đẹp, hữu ích cho ta và xã hội.  Mỗi chúng ta có thể nhờ dạy dỗ, huấn luyện để có những cảm xúc tốt, tích cực, làm cho đời sống phong phú vui tươi và để tránh khỏi những cảm xúc xấu, tiêu cực quá khích có thể gây nhiều tội lỗi, bạo động và tàn ác. 

BS Đặng Văn Chiếu (Trong tác phẩm Não Bộ, phần Cảm Xúc)

Tư tưởng tiêu cực, cay đắng, với thời gian trôi qua, làm mặt mày cậu như u ám.  Đến ngày thứ tư, nhờ thay đổi tư duy, thần sắc hay khí sắc của Nghĩa đã sáng, khá hơn nhiều.  Bà Liêm  mừng mà dạy bài khó hơn, rằng cái khổ ai cũng trải qua, không trừ một ai, từ vua chí dân, binh nhì tới đại tướng, từ tổng thống tới tổng khậu...

Bà nói Nghĩa quá quen với học đường, nên xem trường đời như là trường học.  Nên xem khổ nạn như bài toán đố, chấp nhận với sự vui mừng.  Mỗi vấp ngã, thất bại đều là bài học cho ngày mai.  Bà nhắc câu ca dao:

Lửa đỏ là để thử vàng,
Gian nan để thử can tràng lòng trai.

Và câu thơ của cụ Phan Bội Châu:

Ví phỏng đường đời bằng phẳng hết,
Anh hùng hào kiệt có hơn ai.

Bà khuyên Nghĩa sống xứng đáng với tên của mình.  Một người có nghĩa được ghi trong Kinh Thánh là ông Giô-sép, thấy vị hôn thê có thai, tưởng nàng ngoại tình.  Theo luật Do Thái xưa, nếu Giô-sép công bố ra thì cô Ma-ri sẽ bị ném đá chết. Nhưng Giô-sép là người có nghĩa, chẳng muốn cho nàng Ma-ri mang xấu, nên giữ kín chuyện này (Ma-thi-ơ 1:19). 

Bà Liêm bèn hỏi: “Nay đối với vị hôn thê bội bạc từ hôn mình, Nghĩa sẽ đối xử làm sao?” Nghĩa suy nghĩ vài phút, đáp: “Nếu ai hỏi tới, con chỉ đáp chúng tôi chia tay vì không hợp nhau.  Con nhất định làm người có nghĩa, sẽ không bêu xấu nàng.”  Bà Liêm khen Nghĩa có lòng nhân hậu, có từ tâm. 

Ngày thứ năm, Bà Liêm dạy 2 liều thuốc trị khổ trên trần gian này là Thương Yêu và Tha Thứ. *

Thương yêu và được thương yêu; tha thứ và được tha thứ là những điều thiết yếu của mỗi con người sống giữa nhân quần xã hội.  Tình thương và tha thứ  là 2 liều thuốc linh nghiệm chữa trị nhiều bệnh về tâm linh, có thể xoa dịu mọi vết thương lòng.  Người nào thiếu nó, tâm linh e trở nên khập khểnh.  Ai có hay nhận đủ, sẽ thấy hạnh phúc, có sức mạnh nội tâm, có thể làm nhiều việc phi thường.

Đến đây kể như xong bước thứ nhất.  Bà cho cậu nghỉ 2 hôm để tự ôn lại những điều đã học. 

(Còn tiếp)