Nguồn gốc câu thành ngữ (theo tiengtrunganhduong.com)
Câu thành ngữ này có một điển tích điển cổ, một câu chuyện từ thời Đông Hán. Có một người tên Ban Siêu sống vào thời Đông Hán. Minh Đế phái Ban Siêu dẫn vài chục quân lính đi Tây vực dẹp loạn. Ban Siêu đã nhiều lần lập công, chiến công hiển hách. Ông sống ở Tây vực 27 năm, lúc mới đến vẫn còn là một thanh niên trai tráng, đến giờ thì đã tuổi cao sức yếu. Vốn là một người già lại bệnh tật khắp người Ban Siêu chỉ muốn về quê hương. Ông viết một bức thư bày tỏ ý muốn của mình rồi nhờ con trai đem trình lên vua Lưu Triệu. Tuy nhiên bức thư lại không đến tay của nhà vua.
Thấy vậy con gái ông liền viết một bức thư khác dâng lên vua nói rõ ý của cha. Trong bức thư có viết là Ban Siêu này đã hơn 60 tuổi rồi cũng là người lớn tuổi nhất trong số tất cả những người đến Tây vực. Tóc đã bạc, mắt đã mờ chân đã yếu, tay cũng không còn linh hoạt như trước. Nhỡ Tây vực xảy ra bạo loạn thì Ban Siêu khó mà có thể trở về quê để thỏa nỗi nhớ quê nhà của mình. Nhà vua khi đọc được bức thư thì hạ chỉ đưa Ban Siêu về nước. Nhưng chỉ về đến Lạc Dương chưa đầy 1 tháng thì bệnh ông trở nặng và qua đời. Dù rất muốn về đến quê nhà nhưng sức lực không cho phép ông không hoàn thành được ước nguyện của mình.
Từ câu chuyện đó mà ngày nay người ta vẫn dùng thành ngữ “lực bất tòng tâm” so sánh với sự bất lực khi không làm được việc theo ý mình vì sức lực và khả năng không đủ.
Lực bất tòng tâm:
Mathio 26:41 41 Hãy thức canh và cầu nguyện, kẻo các ngươi sa vào chước cám dỗ; tâm thần thì muốn lắm, mà xác thịt thì yếu đuối.
Matthew 26:41 Watch and pray, lest you enter into temptation. The spirit indeed is willing, but the flesh is weak.” New King James Version
Mac 14:38 38 Hãy tỉnh thức và cầu nguyện, để các ngươi
khỏi sa vào chước cám dỗ; tâm thần thì muốn lắm, mà xác thịt thì yếu đuối.
要警醒祷告，免得陷入试探。你们心灵虽然愿意，肉体却是软弱的。”
