HÌNH BÓNG HỌC (TYPOLOGY)

 HÌNH BÓNG HỌC (TYPOLOGY)

 Sáng nay, trong giờ học Rô-ma ch. 8, người hướng dẫn có nhắc tới một môn học về thần học tương đối mới là Hình Bóng học. Môn học này dựa trên quan niệm rằng những gì nhắc đến, nói đến trong Cựu Ước tượng trưng cho sự ứng nghiệm trong Tân Ước.

 Trong Luca 24:27 Chúa Giê-xu xác nhận:  ²⁷ Đoạn, Ngài bắt đầu từ Môi-se rồi kế đến mọi đấng tiên tri mà cắt nghĩa cho hai người đó những lời chỉ về Ngài trong cả Kinh thánh.

Nói cách khác,   Typology là học thuyết nghiên cứu các “hình bóng” hay “mẫu” (type) trong Cựu Ước mà Tân Ước ứng nghiệm trọn vẹn (antitype) trong Chúa Giê-xu. Typology  giúp người nghiên cứu thấy mối liên kết giữa Cựu Ước và Tân Ước một cách rõ ràng, nhưng vẫn tôn trọng bối cảnh gốc của văn bản.

Một “type” (mẫu) trong Cựu Ước tiên tri hoặc tượng trưng cho một “antitype” (ứng nghiệm) trong Tân Ước.

---

 

3. Ý nghĩa thần học

• Typology giúp ta nhìn thấy sự liên tục của Kế hoạch cứu rỗi của Đức Chúa Trời.
• Cựu Ước không chỉ là lịch sử, mà là hình bóng của những điều sắp đến trong Tân Ước.
• Giúp hiểu rõ Chúa Giê-xu là trung tâm của Kinh Thánh.

---

Hai  sách về hình bóng học (typology) trong Kinh Thánh đáng chú ý:

  1. Typology in Scripture: A Study of Hermeneutical Typos Structures – Richard M. Davidson

• Nội dung: Cuốn sách này cung cấp một phân tích sâu sắc về các cấu trúc hình bóng và ứng nghiệm trong Kinh Thánh, giúp hiểu rõ hơn về sự liên kết giữa Cựu Ước và Tân Ước.
• Đối tượng: Phù hợp cho học giả thần học, mục sư và những người nghiên cứu Kinh Thánh chuyên sâu.
• Đánh giá: Được đánh giá cao về tính học thuật và sự chi tiết trong phân tích.

  2. Typology: Understanding the Bible’s Promise-Shaped Patterns – James M. Hamilton Jr.

•  Nội dung: Cuốn sách này giải thích cách các mẫu hình trong Cựu Ước được ứng nghiệm trong Chúa Giê-xu, nhấn mạnh tầm quan trọng của hình bóng học trong việc hiểu Kinh Thánh.
• Đối tượng: Phù hợp cho mục sư, giảng viên và những người muốn đào sâu vào mối liên hệ giữa Cựu Ước và Tân Ước.
• Đánh giá: Được khen ngợi về cách tiếp cận dễ hiểu và ứng dụng thực tế.

  

Dưới đây là một bảng trực quan 10 ví dụ về typology (hình bóng học) trong Kinh Thánh thường được nhắc tới:

Type (Cựu Ước)	Antitype (Tân Ước)	Ý nghĩa	Câu Kinh Thánh
Adam	Chúa Giê-xu, Con Người mới	Giê-xu đảo ngược hậu quả tội lỗi của Adam	Rô-ma 5:14; 1 Cô-rinh-tô 15:45
Lễ Vượt Qua	Chúa Giê-xu, Con Chiên của Đức Chúa Trời	Máu cứu rỗi khỏi sự chết và tội lỗi	Xuất Ê-díp-tô 12; Giăng 1:29
Môi-se giải cứu dân khỏi Ai Cập	Giê-xu giải cứu nhân loại khỏi tội	Cứu rỗi đời đời vượt xa cứu rỗi thể lý	Xuất Ê-díp-tô 14; Giăng 8:36
Lều Hội Ngộ	Chúa Giê-xu ở giữa dân	Chúa ngự giữa nhân loại, thay cho Lều Hội Ngộ	Hê-bơ-rơ 9:11-12; Giăng 1:14
Nước từ đá sa mạc	Thánh Linh, nước sống	Sự sống đời đời, Thánh Linh ban cho con người	Dân-số ký 20:11; Giăng 4:14
Hòm Bia Giao Ước	Chúa Giê-xu, sự hiện diện của Đức Chúa Trời	Chúa ngự giữa dân và ban phước	Xuất Ê-díp-tô 25:22; Hê-bơ-rơ 9:4
Giô-sua dẫn dân vào Đất Hứa	Giê-xu dẫn dân vào Nước Trời	Chúa Giê-xu dẫn chúng ta vào sự sống đời đời	Giô-sua 1:2-6; Hê-bơ-rơ 4:8
Giô-na trong bụng cá	Chúa Giê-xu trong mồ	Sự chết và sống lại của Giê-xu	Giô-na 1:17; Ma-thi-ơ 12:40
Con chiên được chọn để hy sinh	Chúa Giê-xu chịu chết	Hy sinh cứu chuộc nhân loại	Xuất Ê-díp-tô 12:3-6; 1 Cô-rinh-tô 5:7
Dân Do Thái đi qua Biển Đỏ	Giê-xu giải thoát khỏi tội và chết	Giê-xu mở đường qua sự chết	Xuất Ê-díp-tô 14; 1 Cô-rinh-tô 10:1-2

---

Cách sử dụng bảng:

• Nhìn vào Type để thấy hình bóng trong Cựu Ước.
• Nhìn vào Antitype để thấy ứng nghiệm nơi Chúa Giê-xu.
• Ý nghĩa giúp ghi nhớ bài học thần học.
• Câu Kinh Thánh dùng để tra cứu chi tiết.

 

Nhận xét:

• Type = mẫu, hình bóng, tiên biểu trong Cựu Ước. 预表 (dự biểu)
• Antitype = ứng nghiệm, hoàn tất của mẫu đó trong Tân Ước. 应验体 (ứng nghiệm thể)
• Typology giúp hiểu sự liên tục của kế hoạch cứu rỗi của Đức Chúa Trời từ Cựu Ước đến Tân Ước.

•   Do “type” trong Cựu Ước và “antitype” trong Tân ước, người ta phát minh ra chữ TYPOLOGY (Hình Bóng học)

  

Khi nói “typology tương đối mới”, người ta muốn đề cập đến sự phát triển hiện đại của học thuyết hình bóng học (typology) trong nghiên cứu Kinh Thánh, khác với cách hiểu truyền thống. Dưới đây là tóm tắt:

---

1. Typology truyền thống (Traditional Typology)

• Nhìn Cựu Ước là hình bóng (type) → Tân Ước là ứng nghiệm (antitype).
• Tập trung vào Chúa Giê-xu là trung tâm ứng nghiệm.

---

2. Typology hiện đại mở rộng: (Modern Typology)

• Nghiên cứu học thuật hiện đại không chỉ dừng ở Chúa Giê-xu, mà còn:

1.     Phân tích văn bản theo bối cảnh lịch sử:  Hiểu cách Cựu Ước được viết và đọc trong thời cổ.

2.     So sánh các loại hình bóng trong Kinh Thánh: Phân biệt giữa hình bóng tiên biểu (foreshadowing) và mẫu chuẩn (pattern).

3.     Ứng dụng thần học rộng hơn: Typology không chỉ liên quan đến cá nhân (Chúa Giê-xu) mà còn cho dân Chúa, Hội Thánh, hoặc các biến cố thần học.

4.     Học thuật liên ngành: Kết hợp khảo cổ, ngôn ngữ, và văn hóa để hiểu cách các hình bóng được sử dụng.

---